Program Czyste Powietrze to jeden z najważniejszych mechanizmów wsparcia finansowego dla właścicieli domów jednorodzinnych, którzy chcą poprawić efektywność energetyczną swoich budynków i zmniejszyć emisję zanieczyszczeń do atmosfery. Wraz z rosnącą popularnością programu, pojawia się wiele pytań dotyczących formalności i wymagań, jakie należy spełnić, aby otrzymać dotację. Jednym z częściej poruszanych zagadnień jest kwestia obowiązkowości audytu energetycznego. Czy audyt energetyczny jest obowiązkowy przy każdej dotacji z programu Czyste Powietrze?
Kiedy audyt energetyczny jest wymagany w programie Czyste Powietrze
W ramach programu Czyste Powietrze, audyt energetyczny nie jest wymagany w każdej sytuacji. Obowiązek jego przeprowadzenia zależy głównie od zakresu planowanych prac modernizacyjnych oraz poziomu dofinansowania, o jakie ubiega się wnioskodawca. Dla podstawowego poziomu dotacji, obejmującego m.in. wymianę źródła ciepła lub ocieplenie przegród zewnętrznych, nie ma formalnego wymogu przedstawienia audytu energetycznego.
Sytuacja zmienia się w przypadku wniosków o wyższe dofinansowanie, zwłaszcza w tzw. kompleksowej termomodernizacji. Wówczas audyt energetyczny staje się nie tylko zaleceniem, ale koniecznością. Jest on niezbędny do wykazania efektu energetycznego, jaki zostanie osiągnięty po realizacji prac – a to warunek konieczny do uzyskania wsparcia finansowego w pełnym możliwym zakresie.
Należy także podkreślić, że audyt może być również finansowany w ramach dotacji – co oznacza, że jego koszt nie musi być w całości pokrywany przez właściciela budynku. Jednak mimo tego ułatwienia, nie każdy beneficjent programu decyduje się na jego wykonanie, co w niektórych przypadkach może oznaczać utratę możliwości skorzystania z maksymalnych korzyści programu.
Znaczenie audytu energetycznego przy składaniu wniosku o dotację
Audyt energetyczny odgrywa kluczową rolę w procesie planowania inwestycji objętych dofinansowaniem z programu Czyste Powietrze. Choć nie zawsze jest on obowiązkowy, jego posiadanie daje konkretne przewagi:
-
Pozwala precyzyjnie określić stan energetyczny budynku przed rozpoczęciem inwestycji, co stanowi solidny punkt odniesienia do oceny rezultatów.
-
Ułatwia wybór najbardziej efektywnych energetycznie rozwiązań, co przekłada się na realne oszczędności w kosztach eksploatacji budynku.
-
Jest wymagany w przypadku, gdy właściciel nieruchomości ubiega się o podwyższony poziom dotacji – a to wiąże się z większym wsparciem finansowym.
-
Pomaga uniknąć błędów projektowych i wskazuje najlepszą kolejność realizacji poszczególnych działań termomodernizacyjnych.
W praktyce oznacza to, że choć audyt energetyczny nie jest narzucony odgórnie przy każdej dotacji z programu Czyste Powietrze, to jego brak może ograniczyć zakres możliwej do uzyskania pomocy finansowej oraz skuteczność samej inwestycji. Warto zatem traktować audyt nie jako uciążliwy obowiązek, lecz jako strategiczne narzędzie planowania.
Jakie korzyści przynosi wykonanie audytu energetycznego
Wykonanie audytu energetycznego przed przystąpieniem do inwestycji w ramach programu Czyste Powietrze niesie ze sobą szereg wymiernych korzyści – zarówno finansowych, jak i technicznych. Choć część beneficjentów traktuje ten element jako opcjonalny, coraz więcej inwestorów dostrzega jego wartość jako narzędzia strategicznego planowania i optymalizacji działań.
Przede wszystkim, audyt stanowi kompleksową analizę aktualnego stanu energetycznego budynku. Na podstawie rzeczywistych danych – jak grubość izolacji, parametry stolarki okiennej, sprawność systemów grzewczych – specjalista jest w stanie zaproponować zestaw działań, które przyniosą największą poprawę efektywności przy racjonalnych nakładach finansowych.
Do najważniejszych korzyści wynikających z wykonania audytu należą:
-
Dokładne poznanie punktów strat energetycznych budynku, co pozwala uniknąć inwestycji „na ślepo”,
-
Zaplanowanie prac w optymalnej kolejności, co jest szczególnie ważne przy większych przedsięwzięciach rozłożonych na etapy,
-
Możliwość pozyskania maksymalnej dotacji w przypadku kompleksowej termomodernizacji,
-
Wyższa szansa na osiągnięcie realnych oszczędności w kosztach ogrzewania już w pierwszym sezonie grzewczym po zakończeniu inwestycji,
-
Ułatwienie w kontaktach z wykonawcami – konkretne dane z audytu pozwalają precyzyjnie określić zakres robót i wymagania techniczne,
-
Lepsza dokumentacja całego procesu modernizacji, co może być przydatne w przyszłości – np. przy sprzedaży nieruchomości.
Warto podkreślić, że koszt audytu energetycznego jest relatywnie niewielki w porównaniu do całkowitej wartości inwestycji, a jego wartość diagnostyczna i planistyczna może przynieść wielokrotne zwroty – nie tylko w postaci dotacji, ale także trwałego obniżenia kosztów utrzymania budynku.
Czy każda dotacja z programu Czyste Powietrze musi być poprzedzona audytem?
Odpowiedź na pytanie, czy audyt energetyczny jest obowiązkowy przy każdej dotacji z programu Czyste Powietrze, brzmi jednoznacznie: nie. Jednak jak to bywa w praktyce administracyjnej, rzeczywistość bywa bardziej złożona. Obowiązek wykonania audytu zależy bowiem od rodzaju wniosku i wybranego poziomu dofinansowania.
Dla podstawowych inwestycji, takich jak wymiana starego kotła węglowego na pompę ciepła, piec gazowy czy kocioł na pellet, a także dla części działań związanych z wymianą okien czy drzwi, audyt energetyczny nie jest wymagany. Można złożyć wniosek bez tego dokumentu i skutecznie uzyskać środki.
Z kolei w przypadku, gdy inwestor ubiega się o:
-
kompleksową termomodernizację,
-
dotację na maksymalnym poziomie intensywności,
-
realizację inwestycji w ramach tzw. ścieżki z prefinansowaniem,
– audyt staje się obowiązkowym elementem dokumentacji. Bez niego niemożliwe jest przeprowadzenie obliczeń potwierdzających spełnienie wymogów programowych, takich jak osiągnięcie konkretnego poziomu oszczędności energii końcowej.
Podsumowując: nie każda dotacja z programu Czyste Powietrze wymaga audytu energetycznego, ale jego brak automatycznie zawęża wachlarz dostępnych środków i ogranicza możliwość skorzystania z pełnych możliwości finansowych oferowanych przez program. Dla wielu inwestorów to wystarczający powód, by mimo braku formalnego obowiązku, zlecić wykonanie audytu z własnej inicjatywy.
